Αν και δεν έχουν επιτευχθεί ακόμα όλα όσα θα έπρεπε πάνω στο θέμα ισότητας φύλων, τα στοιχεία που βγαίνουν κατά καιρούς στη δημοσιότητα δείχνουν ότι είμαστε προς της σωστή κατεύθυνση. Μάλιστα, πλέον, υπάρχουν πολλά προγράμματα τα οποία παλεύουν για την ισότητα των φύλων, φωνάζοντας δυνατά ότι «όλοι μαζί μπορούμε». Ένα τέτοιο είναι και το ερευνητικό πρόγραμμα NEXUS (Twinning Research and Innovation Institutions to Design and Implement Inclusive GEPs), σκοπός του οποίου είναι η συνδιαμόρφωση, υλοποίηση, παρακολούθηση και αξιολόγηση καινοτόμων και στοχευμένων δράσεων για την ενίσχυση της ισότητας των φύλων στα πανεπιστήμια.
Θέλουμε θεσμικές αλλαγές
Εκ μέρους του Πανεπιστημίου Frederick, το έργο NEXUS συντονίζει η Ερευνητική Μονάδα RIGE - Gender Equality and Inclusion Unit του Πανεπιστημίου Frederick, με επικεφαλής τη δρα Πετρούλα Μαυρικίου, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου: «Οι όποιες αλλαγές μπορούν να οδηγήσουν στην ισότητα των φύλων, θέλουμε να είναι θεσμικές. Συμμετέχοντας στο έργο NEXUS, κάνουμε ένα επιπλέον βήμα προς τη θεσμική διασφάλιση της ισότητας, χωρίς αποκλεισμούς. Αυτό σημαίνει πως μας ενδιαφέρει το φύλο αλλά και η φυλή, η εθνότητα, η υπηκοότητα, η θρησκεία, οι πεποιθήσεις, η αρτιμέλεια, η ηλικία, ο σεξουαλικός προσδιορισμός κ.ά. Σε συνεργασία, λοιπόν, με τους εταίρους μας σε αυτό το έργο, επιδιώκουμε την ανάπτυξη συμπεριληπτικών Σχεδίων Ισότητας Φύλων με διαθεματικό προσανατολισμό», τονίζει η ίδια. Μάλιστα, μιλώντας στον «Π», αναφέρει χαρακτηριστικά ότι «το 2021 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έθεσε ως κριτήριο επιλεξιμότητας για δημόσιους φορείς, ερευνητικούς οργανισμούς και ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που επιθυμούν να λάβουν χρηματοδότηση ανεξαρτήτως θεματικής περιοχής, να υιοθετήσουν Σχέδια Ισότητας των Φύλων (Σ.Ι.Φ.). Τα Σχέδια Ισότητας Φύλων (2021-2025) που υιοθέτησε το Πανεπιστήμιο Frederick αναμένεται να καλύψουν τους ακόλουθους τομείς:
Ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής
1. Ισορροπία εκπροσώπησης των φύλων σε ηγετικές θέσεις και στα κέντρα λήψης αποφάσεων
2. Ισότητα των φύλων στις διαδικασίες πρόσληψης και ανέλιξης προσωπικού
3. Ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου στο περιεχόμενο των ερευνητικών δραστηριοτήτων και στη διδασκαλία, και
4. Μέτρα κατά της έμφυλης βίας, συμπεριλαμβανομένης της σεξουαλικής παρενόχλησης».
Από πολλές χώρες
Αυτό που έχει ιδιαίτερη σημασία είναι ότι στο έργο συμμετέχουν δέκα ακαδημαϊκοί και ερευνητικοί φορείς σε Ιρλανδία, Κύπρο, Ιταλία, Βουλγαρία, Γαλλία, Πολωνία, Ουγγαρία, Σερβία και Τουρκία. Μάλιστα, μέσω του έργου, οι φορείς επιδιώκουν τη γεφύρωση των κενών συμμετοχικότητας στη δομή τους με στόχο την ανάπτυξη Σχεδίων Ισότητας των Φύλων χωρίς αποκλεισμούς. Επιπλέον, επιδιώκουν τη γεωγραφική ενσωμάτωση με την πιλοτική εφαρμογή δράσεων στα επτά κράτη μέλη της ΕΕ και τις δύο συνδεδεμένες χώρες (Τουρκία και Σερβία).
Τι έχει αλλάξει
Πρακτικά, στο πλαίσιο του ερευνητικού έργου NEXUS, δημιουργούνται δομές υποστήριξης ανάμεσα στους συμμετέχοντες φορείς: Οι πιο έμπειροι μεταφέρουν την εμπειρία και τη γνώση τους σε αυτούς με λιγότερη εμπειρία στη διαμόρφωση Σχεδίων Ισότητας Φύλων. Κατά την εκπόνηση του έργου, θα διενεργηθούν αναλύσεις σχετικά με το πώς ο κάθε οργανισμός, που έχει πρόσφατα εφαρμόσει το δικό του Σχέδιο Ισότητας Φύλων, έχει συλλέξει τα δεδομένα του, πώς αυτά αξιολογήθηκαν και ποιες είναι/ήταν οι πιθανές προκλήσεις κατά την εφαρμογή των σχεδίων.
Με άλλα λόγια, κύριοι στόχοι του έργου NEXUS είναι οι εξής:
• να εντοπίσει αποδεδειγμένα καλές και καινοτόμες πρακτικές ενσωμάτωσης τόσο εντός όσο και εκτός της κοινοπραξίας NEXUS
• να χαρτογραφήσει και να βελτιώσει τις ανισότητες στους φορείς υλοποίησης του NEXUS
• να εντοπίσει και να αναλύσει τα κενά στον τρόπο που οι εταίροι εκτελούν τη συλλογή και την παρακολούθηση των δεδομένων τους και
• να εντοπίσει πού χρήζουν βελτίωση οι πέντε πιο πάνω τομείς για πανεπιστήμια χωρίς αποκλεισμούς.
Τι θα κάνει το Frederick
Ουσιαστικά, το Πανεπιστήμιο Frederick είναι ένας από τους φορείς όπου θα εφαρμοστούν πιλοτικά οι συμπεριληπτικές δράσεις που θα προκύψουν και που θα αξιολογηθούν με σκοπό τη βελτίωση των Σχεδίων Ισότητας Φύλων όλων των εταίρων. Έτσι, το Πανεπιστήμιο Frederick απ' τη μεριά του, υιοθέτησε το δικό του διαθεματικό Σχέδιο Ισότητας Φύλων για την τετραετία 2021-2025.
Μέσα από το σχέδιο, το πανεπιστήμιο δεσμεύεται να γεφυρώσει το μισθολογικό έμφυλο χάσμα και στοχεύει ώστε η εκπροσώπηση γυναικών στα ανώτερα διοικητικά όργανα του πανεπιστημίου να ανέρχεται σε ποσοστό τουλάχιστον 30%, ποσοστό το οποίο έχει ήδη επιτευχθεί. Επιπλέον, στο πλαίσιο του σχεδίου, το πανεπιστήμιο έχει συντάξει Κώδικα για την Πρόληψη και την Αντιμετώπιση της Παρενόχλησης και της Σεξουαλικής Παρενόχλησης.
Τι σκοπεύει
Σημειώνεται ότι για το ακαδημαϊκό έτος 2021-22, στο Συμβούλιο του Πανεπιστημίου Frederick, οι γυναίκες εκπροσωπούνταν κατά 50%, ενώ στο ίδιο ποσοστό ανερχόταν η εκπροσώπηση γυναικών στις ανώτερες διευθυντικές θέσεις. Σε ακαδημαϊκό επίπεδο, γυναίκες κατείχαν το 39% των ανώτερων θέσεων (πρύτανης, αντιπρυτάνεις, κοσμήτορες, προέδροι). Το πανεπιστήμιο καταγράφει χαμηλά ποσοστά στην εκπροσώπηση γυναικών στην ακαδημαϊκή βαθμίδα καθηγήτριας και ένας από τους στόχους είναι η αύξηση αυτού του ποσοστού.
Βελτιωμένα στοιχεία
Πάντως, αξίζει να επισημανθεί ότι η Κύπρος φαίνεται να βρίσκεται σε καλό δρόμο σε σχέση με την ισότητα των φύλων, αφού σύμφωνα με τα αποτελέσματα που έδωσε στο φως της δημοσιότητας το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Ισότητας των Φύλων (EIGE) σχετικά με τον Δείκτη Ισότητας των Φύλων για το έτος 2022, υπάρχει βελτίωση. Όσον αφορά την Κύπρο, ο Δείκτης Ισότητας των Φύλων ανέβηκε από το 57% που ήταν το 2021 στο 57,3%. Η Κύπρος, σύμφωνα με ανακοίνωση από το Γραφείο επιτρόπου Ισότητας των Φύλων, πέφτοντας μία θέση στην τελική κατάταξη των 27 κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κατατάσσεται 22η στον Δείκτη Ισότητας των Φύλων. Η βαθμολογία της είναι 11,3 πόντους χαμηλότερη από αυτήν της ΕΕ.
Πρακτικά, ο Δείκτης Ισότητας των Φύλων είναι ένα ολοκληρωμένο μέτρο για την παρακολούθηση της προόδου στον τομέα της ισότητας των φύλων στην ΕΕ σε βάθος χρόνου. Δίνει περισσότερη προβολή σε τομείς που χρειάζονται βελτίωση και τελικά υποστηρίζει τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να σχεδιάσουν πιο αποτελεσματικά μέτρα για την ισότητα των φύλων. Ο μέσος όρος ισότητας των φύλων στην ΕΕ ανέβηκε στο 68,6% από το 68% που ήταν το 2021.
Στο ερευνητικό έργο NEXUS συμμετέχουν οι ακαδημαϊκοί και ερευνητικοί φορείς: Technological University Dublin (Ιρλανδία) ως Συντονιστής Έργου, Smart Venice (Ιταλία), Πανεπιστήμιο Frederick (Κύπρος), Sofia University St Kliment Ohridski (Βουλγαρία), Universite Du Mans (Γαλλία), Academia Gorniczo-Hutnicza Im. Stanislawa Staszica W Krakowie (Πολωνία), Bay Zoltan Alkalmazott Kutatasi Kozhasznu Nonprofit KFT (Ουγγαρία), University of Nis (Σερβία), Fondazione Istituto Italiano Di Tecnologia (Ιταλία) και KOC University (Τουρκία) ως εταίροι.
Το έργο NEXUS εξασφάλισε κονδύλι ύψους 1 εκατ. ευρώ και υλοποιείται με χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσω του ανταγωνιστικού προγράμματος Horizon Europe.
